Uprząż wspinaczkowa to niezbędny atrybut każdego, kto mierzy wyżej niż 4-metrowa bulderownia. Co prawda wybór odpowiedniego produktu jest dość prosty – przed zakupem swojej pierwszej uprzęży przeczytajcie jednak garść poniższych uwag.
Na początek mała uwaga – tekst jest dedykowany osobom będącym na początku swojego wspinaczkowego rozwoju, tak więc znajdziecie w nim ogólnych uwag związanych z uprzężami oraz garść niezbędnych porad, które mają Wam pomóc w doborze właściwego produktu. Podobnie jak w innych tekstach chciałbym Wam oszczędzić niepotrzebnego lania wody i przekazać sam wspinaczkowy konkret. A więc do dzieła:
Na początek – rodzaje uprzęży
Wyróżniamy trzy rodzaje uprzęży, wykorzystywane do nieco innych zastosowań. Dwa rodzaje, z którymi możecie się zetknąć, ale których najprawdopodobniej nie będziecie potrzebować na początek, to uprzęże pełne oraz i pasy piersiowe. Uprząż pełna jest najbardziej rozbudowana – to w praktyce uprząż biodrowa zintegrowana z pasem piersiowym, często wykorzystywana w robotach wysokościowych oraz świetna dla asekurowania małych dzieci ze względu na teoretycznie największe bezpieczeństwo – uniemożliwia odwrócenie się wspinacza głową w dół.
Pas piersiowy może być używany do tych samych celów co uprząż pełna. Pasy piersiowe nosi się też w charakterze tzw. szpejarki, czyli dodatkowego miejsca, w którym dowiesić możemy potrzebny do wspinania sprzęt (przydatne w zasadzie tylko w górach). Jej zaletą jest większa uniwersalność i wygoda – w kilka chwil można ją ubrać lub się jej pozbyć.
Uprzęże biodrowe to oczywisty wybór na początek wspinaczkowej przygody, dlatego dalej będziemy zajmować się już tylko nimi. Tego rodzaju uprząż składa się z dwóch części – pasa biodrowego oraz połączonych ze sobą nogawek – wszystko to razem spięte jest łącznikiem – charakterystyczną, podwójnie zszytą taśmą, zazwyczaj wykonaną w kolorze odróżniającym się od reszty uprzęży
Co odróżnia jedną uprząż biodrową od drugiej?
Uprząż może być regulowana klamrami – po to, by obwód (pasa lub nogawek) dopasować do rozmiarów wspinacza. W uprzężach dedykowanym wspinaczce górskiej priorytetem jest wygoda, a więc wszystkie pasy, z których składa się uprząż będą szersze i bardziej komfortowe. Do tego dochodzi regulacja za pomocą klamerek na pasie biodrowym i na nogawkach – co decyduje o większej uniwersalności uprzęży. Regulowane uprzęże niewątpliwie przydają się w górskich zastosowaniach – na via ferratach, czy zimą. Uprząż regulowaną możemy wybrać także, gdy planujemy pożyczać ją innej osobie. Zasadniczo regulacja w pasie następuje za pomocą jednej klamry, natomiast spotkać się możecie również z rozwiązaniem dwuklamrowym – dedykowanym górom (kiedy zimą trzeba nałożyć pod uprząż kilka warstw ubrań. Nie ma potrzeby kupowania tego typu uprzęży do zastosowań ściankowo – skalnych.
W uprzężach sportowych, dostosowanych do specyfiki wspinaczki skalnej, w której najistotniejszym parametrem jest waga, a nie wygoda (w uprzęży mniej się wisi), często rezygnuje się z regulowanych nogawek, a także odchudza się wszystko co się da (co niestety odbija się na komforcie – coś za coś). W sportowych modelach możecie znaleźć mniej szpejarek, czyli pętli na sprzęt wszytych po bokach pasa biodrowego. Oczywiście górskie, bardziej zabudowane uprzęże, gdzie jest potrzeba zabierania na drogę czegoś więcej niż zestawu ekspresów, będą miały ich więcej.
Jeszcze słowo na temat klamerek – w lepszych modelach stosuje się tzw. szybkie klamry (slide-locki), w których w przeciwieństwie do starszych modeli nie ma potrzeby każdorazowego przeplatania taśmy (ubierając uprząż regulujemy tylko szerokość w pasie, pas biodrowy jest zablokowany cały czas. Najtańsze uprzęże na rynku nie posiadają takiego rozwiązania, musimy każdorazowo przeplatać taśmę przez klamrę co potencjalnie może powodować ryzyko niezapięcia uprzęży. Oczywiście oba rozwiązania są równie bezpieczne, natomiast osobiście rekomenduję to pierwsze ze względu na nieporównywalnie wyższą wygodę.
Co wybrać?
Na rynku znajdziemy całą gamę uprzęży, które poza aspektami wymienionymi wyżej różnią się krojem, kolorem, wykonaniem i ceną – o tym wszystkim musicie zdecydować jednak sami. Poniżej krótkie info jakie powinny być wasze priorytety przy zakupie.
Dla dzieci
Dla małych dzieciaków producenci proponują specjalne modele. Warto pochylić się nad uprzężami pełnymi, albo (dla większych dzieci) uprzężami „jednorozmiarowymi”, tym bardziej, jeśli Wasze dziecko będzie korzystało z uprzęży rzadko
Początkujący – ścianka i skałki
Jeżeli Wasze ambicje kończą się na skałkach i jednowyciągowych drogach sportowych, celujemy w proste modele, nie ma potrzeby kupowania uprzęży górskiej. Zdecydowanie nie przejmujemy się ilością szpejarek. Zwróćcie uwagę, żeby uprząż pasowała Wam do spodni i koloru woreczka na magnezję:)
Jeżeli zamierzacie aspirować do tytułu Mistrza Galaktyki, z pewnością zwróćcie uwagę na wagę uprzęży.
Początkujący z górskimi aspiracjami
Jeżeli z wypiekami na twarzy słuchacie tatrzańskich opowieści, potraficie wymienić wszystkie czternaście ośmiotysięczników, z pewnością będziecie wkrótce potrzebować czegoś bardziej rozbudowanego. Regulowane nogawki, wygodny pas biodrowy – oto na co powinniście zwrócić uwagę. W sumi
Jak dopasować uprząż?
Jeżeli wybraliście już model marzeń, który odpowiada Waszemu wspinaczkowemu profilowi oraz osobistym preferencjom (pisałem o tym wyżej), ostatnia rzecz to rozmiar. Uprząż mierzymy w ten sposób, żeby pas biodrowy pozostawiał możliwość manewru w obwodzie (żebyście w razie czego mogli jej używać gdy schudniecie lub przytyjecie;). Nogawki dopasowujemy wkładając płasko dłoń pomiędzy nogawkę a udo – ma wchodzić z trudem, ale nie za ciasno, żeby nie uciskać nóg. Pamiętajcie, że pas biodrowy powinien się znajdować ponad kośćmi miednicy! Jeżeli jesteś wspinającą się Panią, producenci proponują damskie modele które różnią się od męskich nie tylko designem, ale też krojem – zdecydowanie warto się zainteresować – zapytajcie innych .
Pamiętajcie o tym, że luźna uprząż jest BARDZO niebezpieczna!
